Τρία χρόνια EMFASIS

Τρία χρόνια εντατικού streetwork και προγραμμάτων στήριξης με επίκεντρο τους συμπολίτες μας που βρίσκονται σε κατάσταση δρόμου συμπληρώνει φέτος το Μάιο η ομάδα EMFASIS. Με αυτή την αφορμή, συζητήσαμε με την Τζοάννα Τσουκαλά, υπεύθυνη ομάδων και δράσεων street work της ΕMFASIS αλλά και υπεύθυνη του προγράμματος Social Support Corner το οποίο πραγματοποιείται κάθε Τετάρτη στη στέγη του συνΑθηνά.

Με κέντρο δράσης της την Αθήνα, η EMFASIS αποτελεί την πρωτοβουλία Ελλήνων πολιτών, μόνιμων κατοίκων εξωτερικού, να εγκύψουν στο πρόβλημα της αστεγίας και του κοινωνικού αποκλεισμού μέσα από τις αρχές του street work. Αποτελούμενη από εθελοντές, η κοινωνική ομάδα εργασίας της EMFASIS επιτελεί κοινωνικό-εκπαιδευτική εργασία που ωφελεί κοινωνικά ευάλωτους ή αποκλεισμένους ανθρώπους στο ίδιο τους το περιβάλλον (δρόμους και γειτονιές). Τα συμπεράσματα της καταγραφής των street workers αξιοποιούνται για τον σχεδιασμό ειδικών προγραμμάτων που έχουν άμεσο και θετικό αντίκτυπο στις ανθρώπινες ανάγκες. Ένα από αυτά τα προγράμματα είναι και το Social Support Corner το οποίο πραγματοποιείται κάθε Τετάρτη στη στέγη του συνΑθηνά με τις ομάδες της EMFASIS, αποτελούμενες από κοινωνικούς λειτουργούς, κοινωνιολόγους και ψυχολόγους να παρέχουν την απαραίτητη στήριξη σε ευπαθείς και κοινωνικά αποκλεισμένες ομάδες (άστεγους και άπορες οικογένειες) μέσα από ενημέρωση για τα διαθέσιμα προγράμματα της EMFASIS, ενημέρωση για τις διαθέσιμες δομές, συμβουλευτικές υπηρεσίες και παροχή ειδών πρώτης ανάγκης. Φέτος το Μάιο η EMFASIS συμπληρώνει τρία χρόνια από την επίσημη έναρξη της λειτουργίας της ενώ ταυτόχρονα συμπληρώνονται 17 μήνες από την έναρξη του προγράμματος Social Street Corner. Ευκαιρία, λοιπόν, για έναν μικρό απολογισμό του έργου της μέσα σε αυτό το διάστημα. Τις ερωτήσεις μας απαντά η Τζοάννα Τσουκαλά, υπεύθυνη ομάδων και δράσεων street work της ΕMFASIS αλλά και υπεύθυνη του προγράμματος Social Support Corner.

Φέτος το Μάιο η EMFASIS συμπληρώνει τρία χρόνια από την επίσημη έναρξή της. Πόσο κοντά θεωρείτε ότι βρίσκεστε στην εκπλήρωση των στόχων που είχατε θέσει εξαρχής;
Λαμβάνοντας υπόψη ότι οι στόχοι μας ήταν η ανακούφιση των συνανθρώπων μας σε επίπεδο ψυχοκοινωνικό-υλικό και συμβουλευτικό, θεωρώ ότι καταφέραμε να διατηρήσουμε μία ισορροπία μεταξύ της κατάκτησης των αρχικών μας στόχων όσο κι αν βρισκόμαστε συνέχεια αντιμέτωποι με την πρόκληση της κάλυψης καινούργιων αναγκών, καθώς διανύουμε μία εποχή όπου η ανθρωπιστική κρίση έχει ξεπεράσει κάθε προηγούμενο.

Ποιο είναι το κενό που καλύπτει η EMFASIS σε σχέση με τη λειτουργία των δομών που υπάγονται στην πολιτεία; Η Εmfasis εδώ και 3 χρόνια, με συνεχή και καθημερινή παρουσία στο πεδίο που δεν είναι άλλο από τους δρόμους και τις γειτονιές της πρωτεύουσας και της ευρύτερης περιφέρειάς της, εξασφαλίζει το μοναδικό δίαυλο επικοινωνίας με τους ανθρώπους σε κατάσταση δρόμου, οι οποίοι δεν έχουν καταφύγει -άλλοι για πρακτικούς και άλλοι για προσωπικούς λόγους- σε καμία άλλη δομή, και παραμένουν μεταίχμιοι και αδύναμοι να λάβουν την ενδυνάμωση που αποζητούν, έτσι ώστε να κάνουν τα μικρά αλλά καίρια βήματα για τη βελτίωση της ποιότητας της ζωής τους. Ουσιαστικά καλύπτουμε το κενό στην επικοινωνία των ευάλωτων συνανθρώπων μας και των αναγκών τους, σε πολλές περιπτώσεις είμαστε η έκφρασή τους, είμαστε οι αρωγοί τους.

Ένα από τα βασικά προγράμματα που υλοποιεί η EMFASIS είναι το Social Support Corner, κάθε Τετάρτη στη στέγη του συνΑθηνά. Πώς επωφελούνται οι άνθρωποι σε κατάσταση δρόμου από το Social Support Corner; Το Social Support Corner ξεκίνησε από την ανάγκη να χτίσουμε μία πιο μόνιμη σχέση εμπιστοσύνης με τους ανθρώπους που συναντάμε στο δρόμο. Στη στέγη τους δίνεται η ευκαιρία να μοιραστούν μαζί μας περισσότερες λεπτομέρειες και, χωρίς να βαλτώνουν σε γραφειοκρατικές διαδικασίες, να λάβουν την ψυχολογική υποστήριξη που χρειάζονται, να ξεκινήσουν και πάλι να ονειρεύονται μία καλύτερη ζωή μέσω επαγγελματικής αποκατάστασης και της κοινωνικοποίησης τους εκ νέου. Η Κοινωνική Γωνιά Στήριξης είναι ο χώρος τους όπου κάθε Τετάρτη γνωρίζουν ότι μπορούν να απευθυνθούν σε μια Ομάδα καταρτισμένη που θα εργαστεί πάνω στις προσωπικές τους ανάγκες, υλικές και ψυχολογικές.

Πόσοι είναι οι ωφελούμενοι της δράσης; Οι ωφελούμενοι που προκύπτουν από τις καταγραφές των αρχείων μας είναι αυτἠ τη στιγμή 80 σε σταθερή εβδομαδιαία βάση, αλλά ο αριθμός αυξάνεται ραγδαία, καθώς οι ίδιοι παραπέμπουν σε εμάς δικούς τους γνωστούς οι οποίοι επιθυμούν να μπουν στο πρόγραμμά μας. Δεν σας κρύβω πως μας έχει προβληματίσει η ανησυχητική αύξηση του αριθμού οικογενειών, περίπου 34% σε σχέση με πέρυσι, οι οποίες ζητούν στήριξη εργασιακή, υλική & ψυχολογική, και καταβάλλουμε κάθε προσπάθεια να μην αρνηθούμε σε κανέναν τις υπηρεσίες μας. Στα 3 χρόνια λειτουργίας της πάνω από 1500 άτομα έχουν επωφεληθεί μέσα από τις δράσεις της Έμφασις. Παρόλα αυτά δεν παύουμε να είμαστε μία καθαρά ιδιωτική πρωτοβουλία που επιβιώνει μόνο από εισφορές ιδιωτών και μέσω της εθελοντικής προσφοράς. Αυτό μας περιορίζει καθοριστικά στο νούμερο των συνανθρώπων που μπορούμε να στηρίξουμε ουσιαστικά κι εξατομικευμένα.

Πώς έχει εξελιχθεί γενικότερα αυτή η δράση ύστερα από ενάμιση περίπου χρόνο συνεχούς παρουσίας; Η συνεχής παρουσία έχει αποδώσει σταθερότητα στα αποτελέσματα που χρειάζεται μια τέτοια δράση και η συνέπεια έχει εξελιχθεί σε μία αλληλεπίδραση θετικών αλλαγών τόσο για τους ωφελούμενους, όσο και για τους εθελοντές μας. Οι ανθρώπινες ιστορίες που έχουν πηγάσει από τη δράση μας αυτή είναι ανεξάντλητες. Η συνέπεια και ο επαγγελματισμός των εθελοντών μας, μαζί με το ηθικό μας πρόσταγμα να στηρίξουμε τους ανθρώπους που έχουν πια γίνει και κομμάτι δικό μας μετά από τόσο χρονικό διάστημα, είναι καταλυτικοί παράγοντες της επιτυχίας του προγράμματος. Παιδιά, γονείς, μονογονεϊκές οικογένειες, μητέρες, πρόσφυγες, ηλικιωμένοι, κάνουν την υπεράνθρωπη προσπάθειά τους να βρουν τη χαμένη τους αξιοπρέπεια και να δώσουν άλλη μια ευκαιρία στον εαυτό τους να σηκωθούν και να παλέψουν για μία καλύτερη ζωή. Πολλές οι συγκινήσεις και τα συναισθήματα χαράς και αγαλλίασης για όσους το πέτυχαν, αλλά αμείλικτη και η ματαιότητα που μας καταβάλλει όταν συνειδητοποιούμε ότι κάποιοι έχουν παραιτηθεί και απλά ζητούν μία ανθρώπινη επαφή για να μην φτάσουν στα έσχατα της αποξένωσης.

Ποια είναι η μορφή της συνεργασίας σας με το Κέντρο Υποδοχής και Αλληλεγγύης του δήμου Αθηναίων; Για 2η χρονιά συμμετείχαμε με τις Ομάδες StreetWork και τις Μονάδες Κινητής Στήριξης, σε συνεργασία με τον ΚΥΑΔΑ για την στήριξη και ανακούφιση των άστεγων συνανθρώπων-συμπολιτών μας, στα έντονα καιρικά φαινόμενα, ενισχύοντας με έκτακτες νυχτερινές βάρδιες.

Συνεργάζεστε με άλλες ομάδες που κάνουν streetwork στην Αθήνα; Πώς αλληλοσυμπληρώνεται το έργο σας; Η Emfasis υποστηρίζει έμπρακτα τη συνεργασία με τις οργανώσεις που προσφέρουν σοβαρό και σημαντικό έργο στο χώρο. Τον Φεβρουάριο, με πρωτοβουλία μας, προσκαλέσαμε πάνω από 10 οργανώσεις (μεταξύ άλλων τις Praksis, Θετική Φωνή, Caritas, Greenpeace, Eρυθρό Σταυρό, Εqual Society, Ελληνική Ομάδα Διάσωσης, ΚΕΘΕΑ Εξέλιξις κ.ά.) σε 2ήμερο σεμινάριο streetwork για έμπειρους streetworkers, ειδικά σχεδιασμένο για την Ελλάδα, με κύριο στόχο την ανάπτυξη κοινών πρακτικών & συνεργασιών. Από τότε, έχουμε προχωρήσει σε σχέδιο κοινών δράσεων, μοιραζόμαστε αιτήματα και ανάγκες & παρόλα τα απρόβλεπτα της παρούσας κατάστασης, έχουν μπει γερές βάσεις για μία επικαρπή σχέση.

Με βάση τα συμπεράσματά σας από τo streetwork της EMFASIS τα τελευταία χρόνια, ποια προγράμματα σχεδιάζετε για το επόμενο διάστημα; Ήδη έχουμε μπει στην πιλοτική φάση του προγράμματος ενισχυμένης Οικογενειακής Στήριξης, το οποίο εξετάζει μία πιο ολιστική αντιμετώπιση των αναγκών μίας οικογένειας, πέρα από την υλική κάλυψη αγαθών. Αυτή τη στιγμή στο πρόγραμμα έχουμε οικογένειες με παιδιά ηλικίας κάτω των 20 ετών, άλλα με εξαιρετικά ταλέντα, άλλα με ιδιάζουσες ψυχοκοινωνικές πτυχές. Με την βοήθεια των ιδιωτών υποστηρικτών της EMFASIS, προσφέρουμε τη δυνατότητα στις οικογένειες αυτές να ανακτήσουν την κανονικότητα στη ζωή τους, χωρίς να στερήσουν από τα παιδιά τους κι από τους ίδιους βασικές παροχές μάθησης, υγείας, κοινωνικής ένταξης κλπ. Ένα άλλο μεγάλο όνειρό μας εδώ και πολύ καιρό είναι δυνατότητα να δίνουμε στους εθελοντές μας ευκαιρίες εμπειρίας & τεχνογνωσίας στο εξωτερικό στο streetwork & σε συναφείς πρακτικές. Μέσα στο καλοκαίρι, συμμετέχουμε σε Ευρωπαϊκή συνάντηση Εθελοντισμού κι ελπίζουμε να έχουμε πολύ περισσότερα νέα πάνω σε αυτό.

Περισσότερες πληροφορίες για τη δράση της EMFASIS εδώ. Περισσότερες πληροφορίες για το Social Support Corner εδώ.