Let’s Be Social Athens: η διήμερη γιορτή του δήμου Αθηναίων για την κοινωνική επιχειρηματικότητα

Το Let’s Be Social Athens είναι ένα εορταστικό διήμερο στο οποίο πολίτες κάθε ηλικίας θα έχουν την ευκαιρία να έρθουν σε επαφή με την κοινωνική επιχειρηματικότητα στην Αθήνα, μέσα από τη συμμετοχή των κοινωνικών επιχειρήσεων και των φορέων του οικοσυστήματος. Πραγματοποιείται στις 10 και 11 Ιουνίου στο πάρκο για το Παιδί και τον Πολιτισμό (πρώην ΚΑΠΑΨ) του δήμου Αθηναίων και είναι σχεδιασμένο να αναδείξει μέσα από μια πληθώρα διαφορετικών δράσεων το χώρο και το έργο των κοινωνικών επιχειρήσεων και των φορέων του οικοσυστήματος, στην πόλη μας.
H κοινωνική επιχειρηματικότητα είναι το αντικείμενο του «Επιχειρώ Κοινωνικά», του εκπαιδευτικού προγράμματος της Εταιρείας Ανάπτυξης και Τουριστικής Προβολής Αθηνών (ΕΑΤΑ) του Δήμου Αθηναίων για την ενίσχυση των επιχειρήσεων που τοποθετούν στο επίκεντρο της δραστηριότητάς τους την παραγωγή του θετικού κοινωνικού αντίκτυπου. Ο Γιώργος Κεράνης, επιστημονικός σύμβουλος της ΕΑΤΑ και υπεύθυνος του προγράμματος «Επιχειρώ Κοινωνικά», μας μιλά για το πώς ενισχύθηκαν έως τώρα οι κοινωνικές επιχειρήσεις μέσα από τη συμμετοχή τους στο πρόγραμμα, καθώς και για την πολύτιμη γνώση που αντλεί ο δήμος Αθηναίων μέσα από το οικοσύστημα της κοινωνικής επιχειρηματικότητας.

Πόσες κοινωνικές επιχειρήσεις παρακολούθησαν τα εκπαιδευτικά προγράμματα του «Επιχειρώ Κοινωνικά», και με ποιον τρόπο ωφελήθηκαν από τη συμμετοχή τους σε αυτά;
Συνολικά έχουν συμμετάσχει 50 φορείς στα εκπαιδευτικά μας προγράμματα. Μέσα από τη συμμετοχή τους οι συμμετέχοντες απέκτησαν έναν κοινό κώδικά επικοινωνίας μέσα από το εργαλείο αξιολόγησης και τη μεθοδολογία του «Επιχειρώ Κοινωνικά». Μεταφέραμε τη γνώση από τη διεθνή, εγχώρια και ευρωπαϊκή εμπειρία ώστε να γίνει κατανοητό πώς μια κοινωνική επιχείρηση υπηρετεί έναν κοινωνικό σκοπό με τρόπο που την καθιστά οικονομικά βιώσιμη. Περαιτέρω βάλαμε στην εικόνα τις παραμέτρους της διακυβέρνησης (διαφάνεια – δημοκρατικότητα – λογοδοσία – σχετική αυτονομία) και των οικονομικών σχέσεων, τόσο εργασιακών όσο και λειτουργίας στην αγορά. Τέλος, ενώσαμε τα παραπάνω με τη συνθήκη της συνάφειας κοινωνικού σκοπού και μέσων επίτευξης – επιχειρείν. Σαν αποτέλεσμα οι συμμετέχοντες μπόρεσαν να προσεγγίσουν την κοινωνική επιχειρηματικότητα και τη δραστηριότητά τους με καθαρή αντίληψη. Αυτό είναι το πρώτο όφελος.
Το δεύτερο όφελος αφορά στο γεγονός ότι οι συμμετέχοντες στράφηκαν σε μεγάλο βαθμό προς την αγορά και τη δημιουργία εσόδων από αυτήν. Καλλιεργήσαμε λοιπόν μία προσέγγιση που εστιάζει στη λειτουργία σε όρους αγοράς, και όχι τόσο σε δωρεές, χορηγίες και προγράμματα. Δεν αποκλείονται αυτά βέβαια, πλην όμως η λειτουργία στην αγορά αποτελεί βασική συνθήκη βιωσιμότητας και ανεξαρτησίας.
Τρίτον, αποδεσμεύσαμε την κοινωνική επιχειρηματικότητα από τη νομική μορφή, αφού η νομική μορφή χρειάζεται να προσαρμοστεί στις ιδιαιτερότητες κάθε φορέα, και όχι αντιστρόφως. Ο καθοριστικός παράγοντας για το κοινωνικό επιχειρείν αφορά κυρίως σε συγκεκριμένα κριτήρια. Σαν αποτέλεσμα οι συμμετέχουσες κοινωνικές επιχειρήσεις είναι ΚΟΙΝΣΕΠ, ΑΜΚΕ, ΚΟΙΣΠΕ, ΙΚΕ και ένα Ίδρυμα, ανάλογα με το τι εξυπηρετεί καλύτερα τους σκοπούς τους.
Αυτά είναι τα επί της αρχής οφέλη, πολύ απτά κατά τα άλλα μιας και επηρεάζουν άμεσα τη λειτουργία μίας κοινωνικής επιχείρησης.
Στο σκέλος της Συμβουλευτικής έχουν πραγματοποιηθεί δύο εκπαιδευτικοί κύκλοι με σκοπό την εκπόνηση του επιχειρηματικού σχεδίου με ενσωματωμένες τις παραμέτρους του κοινωνικού σκοπού, της διακυβέρνησης και των οικονομικών σχέσεων. Συμμετείχαν 38 κοινωνικές επιχειρήσεις και ομάδες με ώριμες ιδέες, που ξέρουν δηλαδή τι θέλουν να κάνουν. Από αυτές οι 21 ήταν υφιστάμενες ενώ οι 17 εν δυνάμει. Με το πέρας της Συμβουλευτικής υποστήριξης από τις 17 εν δυνάμει κοινωνικές επιχειρήσεις οι 7 ίδρυσαν ΚοινΣΕΠ ενώ 3 φορείς προχώρησαν σε συμπράξεις.
Σε εξέλιξη βρίσκεται το εκπαιδευτικό πρόγραμμα περί «Επενδυτικής Ετοιμότητας» με στόχο να παράσχει εξειδικευμένες υπηρεσίες επενδυτικού σχεδιασμού και δικτύωση με δυνητικούς επενδυτές σε 12 κοινωνικές επιχειρήσεις που θέλουν να επεκτείνουν τη δραστηριότητά τους και να αναπτύξουν νέες δράσεις.

Γιατί και σε ποιες περιπτώσεις είναι προτιμότερη η νομική μορφή της κοινωνικής συνεταιριστικής επιχείρησης σε ομάδες πολιτών που επιθυμούν να προσφέρουν κοινωφελές έργο;
Η νομική μορφή της ΚΟΙΝΣΕΠ είναι προτιμότερη σε δύο περιτπώσεις:
Κατ’αρχάς, η νομική μορφή της ΚΟΙΝΣΕΠ διευκολύνει τη δυνατότητα σύναψης οικονομικών σχέσεων (συμβάσεις, παραχωρήσεις χώρου, κοκ) με την τοπική αυτοδιοίκηση. Στο επίπεδο όπου μία ΚΟΙΝΣΕΠ αφορά στην ενσωμάτωση ευάλωτων κοινωνικών ομάδων, γεγονός που χρήζει και στήριξης από την τοπική αυτοδιοίκηση, είναι βέβαιο ότι η μορφή των ΚΟΙΝΣΕΠ αξίζει.
Για τον ίδιο λόγο έχει νόημα και για φορείς που αναλαμβάνουν μία δραστηριότητα υπέρ κοινωνικού οφέλους η οποία δεν μπορεί να είναι βιώσιμη με αυστηρούς όρους αγοράς.

Πώς αξιοποιεί ο δήμος Αθηναίων μέσω του “Επιχειρώ Κοινωνικά” τη γνώση που αντλεί από τη δράση των κοινωνικών επιχειρήσεων που δραστηριοποιούνται στην πόλη μας;
Ποικιλοτρόπως. Αφενός δημιουργείται μία δικτύωση με φορείς και υπηρεσίες του Δήμου όπου οι συνέργειες με κοινωνικές επιχειρήσεις οδηγούν σε ευρύτερο κοινωνικό όφελος. Για παράδειγμα, η συνέργεια της ΚΟΙΝΣΕΠ Birdland με το Συναθηνά και τη Διεύθυνση Καθαριότητας έχει συμβάλλει στη σταδιακή μείωση της αφισορύπανσης και στην ανάδειξη και αντιμετώπιση του θέματος. Αντίστοιχα υπάρχει μεταφορά τεχνογνωσίας σε όρους πολιτικού σχεδιασμού και υλοποίησης όπως η σύνδεση της κοινωνικής επιχειρηματικότητας με τον τομέα της κοινωνικής πολιτικής. Τα οφέλη σε αυτή την περίπτωση πηγαίνουν προς όλους αφού τόσο ο Δήμος αξιοποιεί την τεχνογνωσία από τη μεθοδολογία του «Επιχειρώ Κοινωνικά» και, αντιστρόφως, το «Επιχειρώ Κοινωνικά» εξελίσσει τη μεθοδολογία του σε συγκεκριμένους τομείς με την πολύτιμη γνώση που λαμβάνει από τους αρμόδιους πολιτικούς και υπηρεσίες του Δήμου.

Ποιες είναι οι βασικές προτεραιότητες των πολιτών που ενεργοποιούνται μέσα από τις κοινωνικές επιχειρήσεις τους;
Μπορούμε να πούμε ότι βασική προτεραιότητα είναι ο άνθρωπος. Και αυτό εκφράζεται με διάφορους τρόπους και σε διαφορετικούς τομείς όπως η υγεία, η παιδεία, η τροφή και διατροφή, η τέχνη ή ακόμη και η επιχειρηματική δραστηριότητα καθαυτή. Αυτή είναι η εμπειρία μας από το Επιχειρώ Κοινωνικά.

Εκτός από τις στοχευμένες υποστηρικτικές υπηρεσίες που προσφέρει ο Δήμος μέσω του “Επιχειρώ Κοινωνικά”, με ποιον άλλο τρόπο πιστεύετε ότι θα ήθελαν και θα μπορούσαν οι κοινωνικές επιχειρήσεις να ενισχυθούν από το δήμο Αθηναίων;
Ακριβώς αυτό θα συζητήσουμε την Παρασκευή στις 10 του Ιουνίου από τις 4 ως τις 7 το απόγευμα, στο εργαστήριο για τις Πόλεις και την Κοινωνική Επιχειρηματικότητα – «Ο δρόμος της Χελώνας». Θα συμμετέχουν οι φορείς του οικοσυστήματος, κοινωνικές επιχειρήσεις και ενδιαφερόμενοι πολίτες προκειμένου να μάθουμε ποια είναι τα ζητούμενα ώστε να γίνει η Αθήνα κέντρο κοινωνικής επιχειρηματικότητας. Θα έχουμε τις απαντήσεις μετά το εργαστήριο!

Για να πληροφορηθείτε για το πρόγραμμα των δράσεων του Let’s Be Social Athens και για να κάνετε κράτηση συμμετοχής σε κάποιο από τα εργαστήρια πιέστε εδώ.