Ευρηματικές λύσεις για το δημόσιο χώρο

Ενεργοί πολίτες από όλο τον κόσμο διαμορφώνουν τους ελεύθερους αστικούς χώρους βασισμένοι στο τρίπτυχο «πιο ελαφρά, πιο γρήγορα, πιο φτηνά».

Σε διάφορες πόλεις και περιοχές του κόσμου, οι ενεργοί πολίτες αναλαμβάνουν δράση για να αναδιαμορφώσουν το δημόσιο χώρο με τρόπο που ευνοεί την κοινωνικοποίηση και την ενδυνάμωση των σχέσεων στις τοπικές κοινότητες. Το λένε και «placemaking». Πρόκειται για μια τάση η οποία αντιτίθεται στην ριζική εμπορευματοποίηση των δημόσιων χώρων, μέσα από ήπιες παρεμβάσεις. Μπορεί να πρόκειται για κάτι πολύ απλό: από το να τοποθετείς μερικές καρέκλες στο πεζοδρόμιο έως το να ενεργοποιήσεις έναν δημόσιο χώρο μέσα από τη ζωντανή μουσική και το performance.

Συχνά, τέτοιου είδους παρεμβάσεις αποδεικνύονται ιδιαίτερα αποτελεσματικές και ευεργετικές για τη δημόσια ζωή των πολιτών. Για να αποδείξει τι μπορεί να επιτευχθεί με περιορισμένους πόρους, ο διεθνής οργανισμός Project for Public Spaces συγκέντρωσε μερικά από τα πιο εμπνευσμένα και δημιουργικά project πάνω στο placemaking, τα οποία έχουν υλοποιηθεί μέσα από την προσέγγιση «πιο ελαφρά, πιο γρήγορα, πιο φτηνά».

1. Placottoir – Μόντρεαλ, Καναδάς

Σε μια γειτονιά του Μόντρεαλ, κοντέινερ εμπορευμάτων έχουν μετατραπεί σε μικρά ημιυπαίθρια πάρκα που τοποθετούνται στην άκρη των πεζοδρομίων. Το όνομά τους είναι Placottoir που σημαίνει «ένα μέρος για να μιλήσεις». Προϊόν συνεργασίας ανάμεσα στη δημοτική αρχή, στους τοπικούς συλλόγους και σε καλλιτέχνες οι οποίοι βάφουν τα κοντέινερ, το project αποτελεί έναν χαμηλού κόστους τρόπο να δημιουργηθούν χώροι κοινωνικοποίησης, να υπάρχει περισσότερη τέχνη στις γειτονιές και να «εκφραστεί η πολιτική βούληση να δοθεί προτεραιότητα στον δημόσιο χώρο έναντι των ΙΧ».

2. Wawa Pukley – Coporaque, Περού

Το Wawa Pukley είναι ένας αυτοσχέδιος παιδότοπος στο Colca Valley του Περού ο οποίος αποδεικνύει ότι οι επιτυχημένοι παιδότοποι δεν απαιτούν απαραίτητα τον αντίστοιχο ακριβό εξοπλισμό. Το 2013, αυτός ο παιδότοπος ο οποίος φτιάχτηκε από υλικά που βρέθηκαν στην περιοχή, σχεδιάστηκε και υλοποιήθηκε από φοιτητές αρχιτεκτονικής σε συνεργασία με την τοπική κοινότητα. Ανάμεσα στα παιχνίδια του παιδότοπου υπάρχουν ψηλοί πάσσαλοι με καμπάνες ανάμεσα στους οποίους τα παιδιά μπορούν να σκαρφαλώνουν και να πηδούν, τσουλήθρες από άχυρα, ξύλινες σκάλες και αρκετοί μικροί κήποι.

3. Mmofra Place – Accra, Γκάνα

Το Mmofra Place στην Γκάνα είναι μια έκταση ανεκμετάλλευτου μέχρι πρότινος χώρου ο οποίος μέσα από τη συνεργασία ενός διεθνούς δικτύου αρχιτεκτόνων, πολεοδόμων, μηχανικών, εκπαιδευτικών, καλλιτεχνών, εκπροσώπων της τοπικής κοινότητας και εφήβων, μετατράπηκε σε έναν τόπο όπου τα παιδιά περνούν ευχάριστα τον χρόνο τους, αναπτύσσουν σχέσεις και παίζουν. Τα πρώτα project του Mmofra Place ήταν ένας παιδότοπος, εγκαταστάσεις δημόσιας τέχνης, κήποι και δραστηριότητες για τα παιδιά. Στα μελλοντικά πλάνα βρίσκεται η δημιουργία ενός χώρου για παραστατικές τέχνες, μια βιβλιοθήκη καθώς και πολλαπλοί πράσινοι χώροι.

4. LA Green Grounds – Λος Άντζελες, Καλιφόρνια

Το 2011 ο κάτοικος του Λος Άντζελες Ρον Φίνλεϊ δημιούργησε ένα μποστάνι στη λωρίδα ανάμεσα στο πεζοδρόμιο και στο δρόμο έξω από το σπίτι του, ενώ παρέδωσε ένα μεγάλο τμήμα της σοδειάς του σε γείτονες που δεν είχαν τη δυνατότητα να αγοράσουν τρόφιμα. Όταν το τοπικό γραφείο των Υπηρεσιών Δρόμων εντόπισε τον Φίνλεϊ και τον απείλησε με αφαίρεση του μποστανιού, η κοινότητα αντιστάθηκε και η υπόθεση αποσύρθηκε. Το LA Green Grounds έχει σήμερα διευκολύνει περισσότερες από 20 αντίστοιχες προσπάθειες ώστε να μετατραπούν οι μικρές εκτάσεις γρασιδιού σε κήπους με βρώσιμα προϊόντα.

5. Haenggung-Dong Ecomobility Festival – Σεούλ, Νότια Κορέα

Το 2013 το προάστιο Suwon της Σεούλ, το οποίο έχει 4.300 κατοίκους και 1.500 αυτοκίνητα, έκλεισε τους δρόμους του στα αυτοκίνητα για την περίοδο ενός μήνα. Κομμάτι του Ecomobility Festival, το project ήταν μια προσπάθεια να αποδειχθεί ότι οι γειτονιές χωρίς αυτοκίνητα δεν είναι απλώς εφικτές. Είναι και συναρπαστικές. Επιπλέον απέδειξε πως οι δρόμοι που χρησιμοποιούνται από τους πεζούς, βελτιώνουν σημαντικά τη ζωή των κατοίκων και ωφελούν τις τοπικές επιχειρήσεις.

6. Dias de Playa (Beach Days) – Μεντεγίν, Κολομβία

Το 2014 και το 2015 μεγάλα τμήματα ασφάλτου στο Μεντεγίν της Κολομβίας καλύφθηκαν από άμμο, φοινικόδεντρα, καρέκλες και φουσκωτές πισίνες για παιδιά. Το project το οποίο περιλάμβανε επίσης δράσεις για την τοπική κοινότητα, όπως yoga, εργαστήρια πλεξίματος, παραστατικές τέχνες, προβολές ταινιών, διαλέξεις, πωλητήρια και εγκαταστάσεις τέχνης, ήταν μια προσπάθεια να αναδειχτούν η σημασία της τοπικής κοινότητας στην περιοχή και η ευεργετική επίδραση του placemaking στις τοπικές επιχειρήσεις.

7. Livable Laneways Project – Βανκούβερ, Βρετανική Κολούμπια

Με αφετηρία το Βανκούβερ, το Livable Laneways έχει εξαπλωθεί και σε άλλες πόλεις του Καναδά, των Η.Π.Α., της Αυστραλίας και αλλού. Το όραμα για τη διοργάνωσή του είναι να μετατρέψει αχρησιμοποίητες ή παραμελημένες αυλές σε ζωτικούς υπαίθριους χώρους συγκέντρωσης μέσα από δράσεις σε σχέση με τη διατροφή, την τέχνη, τους πεζούς ή ακόμα και φεστιβάλ. Αυτή η συνέργεια ανάμεσα στον οργανισμό, την πόλη και τους κατοίκους της δημιουργεί μια αίσθηση τοπικότητας, κοινότητας και συν-ιδιοκτησίας του χώρου.

8. Perth Cultural Center – Περθ, Αυστραλίας

Το πολιτιστικό κέντρο του Περθ της Αυστραλίας ήταν η έδρα πολλών πολιτιστικών φορέων όπως το Perth Institute of Contemporary Art, το Gallery of Western Australia, το Blue Room Theatre και το State Theatre Centre, ωστόσο η περιοχή ανάμεσα στα κτίρια ήταν ένας αφιλόξενος και ανεκμετάλλευτος χώρος. Υιοθετώντας την προσέγγιση “πιο ελαφρά, πιο γρήγορα, πιο φτηνά”, οι διοργανωτές προσέθεσαν σκίαστρα και καθίσματα, μια μεγάλη οθόνη για προβολές και ελεύθερο internet. Μετέτρεψαν επίσης ένα εγκαταλειμμένο συντριβάνι σε υδροβιότοπο, έχτισαν έναν παιδότοπο και δημιούργησαν έναν κήπο για την κοινότητα. Το Κέντρο μεταμορφώθηκε σε κεντρικό σημείο συνάντησης της τοπικής κοινότητας και παραμένει σημαντικό τοπόσημο συνάντησης στην πόλη.

9. Raahgiri Day – Δελχί, Ινδία

Το Raahgiri Day στο Δελχί της Ινδίας είναι μια μέρα στην οποία οι πολίτες διεκδικούν τους δρόμους από τα αυτοκίνητα για να τους γεμίσουν με χορούς, περιπάτους, ποδηλασία, yoga, αεροβική και πολλές ακόμα δραστηριότητες. Με πρότυπο το event Cyclovia στην Κολομβία, το Raahgiri Day εντάσσει στον προγραμματισμό του μαθησιακά προγράμματα, παραστατικές τέχνες και μουσική, ενώ προσελκύει περισσότερους από 10000 ανθρώπους. Η επιτυχία του project στο Δελχί έχει οδηγήσει στην διοργάνωσή του και σε άλλες τοπικές κοινότητες της Ινδίας.

10. Pop-Up Rockwell – Κλίβελαντ, Οχάιο, ΗΠΑ

Το Pop-Up Rockwell ήταν ένα εβδομαδιαίο πείραμα για να ελεγχθεί η περάτωση των έργων και τα έργα βελτίωσης που πραγματοποιήθηκαν στο Rockwell Avenue του Κλίβελαντ. Το project, οργανωμένο από τον φορέα Cleveland Urban Design Collaborative, ενέπλεξε το κοινό στην υποβολή προτάσεων για βελτιώσεις στους δρόμους, έτσι ώστε αυτοί να είναι πιο ασφαλείς, εύχρηστοι και βιώσιμοι. Ανάμεσα στα στοιχεία που αξιολογήθηκαν ήταν οι λωρίδες των ποδηλατόδρομων, παγκάκια που φιλτράρουν το βρόχινο νερό, οι στάσεις των λεωφορείων, η ασύρματη πρόσβαση στο διαδίκτυο και η δημόσια τέχνη.

Πηγή: www.shareable.net